بررسی و تبیین اصول روش اندیشۀ فلسفی ملاصدرا
Authors
Abstract:
در زمینۀ روش فلسفۀ صدرالمتألهین تاکنون نظریات مختلفی از سوی صدراپژوهان بیان شده که هر یک یا ناظر به بخشی از روش فلسفی صدراست یا آنکه بهکلی مسیری را طی کرده که با روش صدرا و تقریرات شارحان حکمت متعالیه، متفاوت و حتی گاهی مخالف است. در این نوشتار با تحلیل نگرش صدرا به منابع معرفتی مختلف و بررسی ابعاد مختلف مواجهۀ صدرا با مسائل فلسفی، چهار اصل روششناختی وی یعنی تلفیق هدفمند سه منبع معرفتی عرفان، قرآن و برهان در یک ایستار، استفاده از منابع معرفتی فوق در مقام گردآوری و داوری، استفادۀ روشمند و کثرتگرایانه از آرای اندیشمندان سلف و استفادۀ نظاممند از سه مبنای نظر قوم، وحدت تشکیکی وجود و وحدت شخصی وجود، تدقیق و بررسی شده است.
similar resources
تأویل روانشناسانۀ اندیشۀ ملاصدرا در مسئلۀ خواب و بررسی مبانی فلسفی آن
مسألة رویا از جمله مسائل مورد توجه انسانها در اعصار مختلف بوده است و روانشناسان نیز تا حد زیادی دربارۀ آن به تحقیق و بررسی پرداختهاند؛ با این حال بسیاری از مسائل آن مانند ماهیت و حقیقت رویاهای صادقه در پارهای از ابهام به سر میبرد. در این میان ملاصدرا در مقام یک فیلسوف و به مثابه یک روانشناس، این مساله را تا حدودی در کتب خود مطرح کرده است و این نوشتار پس از استخراج مبانی فلسفی مرتبط به خوا...
full textروش شناسی استنباط آرای فلسفی ملاصدرا
نحوۀ نگرش به آثار ملاصدرا میتواند در استنباط آرای دقیق وی مهم و تأثیرگذار باشد. در این راستا دو گونه رویکرد قابل تصور است؛ اول آنکه نظرات صدرا را همان تصریحات وی، که اکنون در همه جا شایع و رایج است و به عنوان نظرات صدرالدین شیرازی شناخته میشود، دانست. رویکرد دوم میتواند چنین باشد که با توجه به تصریحات ملاصدرا و شواهد و قرائن گوناگون، استنباط نظرات نهایی وی، صرفاً با مطالعۀ آثارش حاصل نمیشود...
full textتبیین فلسفی کلام الهی از نظرگاه ملاصدرا
با وجود اتفاق نظر فرق کلامی و فلسفی بر سر اتصاف خداوند به تکلم، در کیفیت این اتصاف اختلاف نظرهایی مشاهده میشود. ملاصدرا، با این تلقی که کلام انشاء چیزی است که بر درون متکلم دلالت کند، میگوید کلام الهی شامل تمام موجودات و افعال خداوند است؛ فایدۀ آفرینش آنها، اعلان و اظهار غیب است. پس اطلاق کلمه و کلام بر جهان آفرینش صحیح است، و خداوند هم به این اعتبار متکلم است. صدرالمتألهین، با بیان مراتب سه...
full textتبیین فلسفی مسألهی تسبیح موجودات از دیدگاه ملاصدرا
در فرهنگ اسلامی و قرآنی، تسبیح و عبادت خداوند مخصوص انسان نیست بلکه تمام هستی و پدیدههای آن به زبان خاص خود، آن هم بر اساس آگاهی به تسبیح خداوند مشغولاند، به همین خاطر از زمان نزول قرآن تا عصر حاضر بحث تسبیح موجودات همواره از مباحث داغ مطرح شده در میان محققین هر دوره بوده، ولی این مسأله همچون بسیاری از مسائل دیگر در حکمت متعالیه رنگ و بوی خاصی به خود میگیرد؛ ملاصدرا به عنوان یک فیلسوف، عارف...
full textتبیین دیدگاههای انتقادی امام خمینی در استفاده از روش فلسفی در علم اصول
رشد هر دانش از جمله علم اصول که از مهمترین ابزارهای استنباط محسوب میشود، علاوه بر نوآوری نیازمند نقد و اصلاح مداوم آن دانش است و نوآوری و نقد علم نیز تنها با حرکت بر اساس مبانی روششناختی آن علم میسر است. یکی از معضلات علم اصول در دو قرن اخیر، خلط روش تحقیق در فلسفه بهعنوان یک علم حقیقی با روش تحقیق در علم اصول بهعنوان علمی اعتباری است. حضرت امام خمینی از اصولیانی است که با تمام توان به نقد...
full textبررسی اصول و مؤلفههای مدرنیسم در شعر و اندیشۀ لاهوتی
جامعۀ ایرانی در عصر مشروطه وارد مرحلۀ جدیدی از تاریخ خود شد که در خلال آن با گذار از عصر سنت به تدریج پا به دوران تجدد یا مدرنیسم نهاد. روشنفکران ایرانی در عصر مورد بحث، تحت تأثیر اندیشۀ تجدد، تلاش کردند تا زمینه را برای مُدرن کردن جامعۀ ایران فراهم کنند. در این میان، لاهوتی به شدت تحت تاثیر جهانبینی مُدرن و پدیدۀ مدرنیسم بود. از این جهت، جُستار حاضر در پیِ پاسخگویی به این سوال مهم است که آیا عنا...
full textMy Resources
Journal title
volume 12 issue 4
pages 855- 884
publication date 2015-12-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023